Karat bir pırlanta veya değerli taşın ağırlığını ifade eden terimdir. Bir karat 200 miligrama tekabül etmektedir. Renk, kesim ve berraklık özelliklerinin de çok önemli bir rol oynamasına rağmen, genel olarak bir pırlantanın karatı yükseldiğinde değeri de artmaktadır.

Pırlanta rengi, pırlantanın kalitesini belirleyen önemli etkenlerdendir. Pırlantalar renksiz gibi gözükür ancak D (en beyaz) ile Z (en sarı) arasında bir skalada ölçümlendirilirler. Beyaz bir pırlanta ışığı daha iyi yansıttığından daha değerli olur. D ile I rengi arasındaki pırlantalar beyaz olarak sınıflandırılırken J ile Z arasındaki pırlantalar sarı kategorisine girmektedir.

Berraklık, pırlanta içerisinde yer alan ve doğadan gelen ufak parçacıklara göre pırlantanın girdiği kategoriyi belirler. Berraklık LC (lup temizi) ile P3 (Pique 3) arasında bir skalada sınıflandırılmaktadır. LC, VVS ve VS sınıfındaki pırlantalar gözle görülemeyecek kadar küçük parçacıklara sahipken SI ve P sınıfındaki pırlantalar gözle görülebilen kusurlara sahiptir.

Pırlanta pek çok şekle bürünerek karşımıza sunulmaktadır. Bunlardan en popülerleri Yuvarlak, Prenses (kare), Oval, Damla ve Kalptir. Ülkemizde ve dünyada en çok rağbet gören şekil Yuvarlak Pırlantalardır.